کد مطلب:12034 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:5

گنجینه پرسمان » احكام

من با توجه به اين كه سه دختر و يك همسر دارم و كل زندگي من فقط دو باب منزل در تهران و شهرستان نور است وظيفة من دربارة وصيت چيست؟

وصيت، يك نوع دورانديشي و واقعبينيِ غيرانكار است; خداوند متعال ميفرمايد: ...إِن تَرَكَ خَيْرًا الْوَصِيَّةُ لِلْوَ َلِدَيْنِ وَ الاْ ?َقْرَبِينَ بِالْمَعْرُوفِ حَقًّا عَلَي الْمُتَّقِينَ # فَمَن بَدَّلَهُو بَعْدَ مَا سَمِعَهُو فَإِنَّمَآ إِثْمُهُو عَلَي الَّذِينَ يُبَدِّلُونَهُوَّ إِنَّ اللَّهَ سَمِيعٌ عَلِيم(بقره،180ـ182)،...اگر مالي از خود به جاي گذارده، وصيت براي پدر و مادر و نزديكان به طور شايسته كند، اين حقي به پرهيزكاران است. پس كسي كه آن را بعد از شنيدن تغيير دهد، تنها گناه آن بر كساني است كه آن (وصيت) را تغيير ميدهند; خداوند شنوا و دانا است.

برخي از اموري كه وصيت كننده شايسته است در وصيت خود لحاظ كند به شرح ذيل است:

1. وصيت، هم از نظر مبلغ و مقدار، و هم از نظر شخصي كه وصيت به نام او شده، و هم از جهات ديگر، بايد مطابق عقل و شرع باشد; و عرف عقلاء آن را عملي شايسته بدانند; نه اين كه خداي نكرده از روي تبعيض ناروا باشد كه ماية نزاع است.

از آية 182 بقره استفاده ميشود كه، در بعضي موارد وصي ميتواند جهت اصلاح وصيت به وصيت كننده گوش زد كند تا تغيير دهد; و اگر از دنيا رفته شخصاً اقدام به تغيير كند.

اگر وصيت كننده به بيش از ثلث مجموع مال وصيت كند، يا وصيت به ظلم و گناه و كار خلاف كرده باشد، يا وصيتي كند كه موجب نزاع، فساد و خونريزي گردد و... وصي ميتواند در زمان حيات وصيت كننده يا بعد از حيات او، آن را تغيير دهد، و مطابق با عقل و شرع درآورد.

2. يك سوم مال را براي بعد از مرگش وصيت كند.

3. از روي عدالت وصيت كند. امام باقر7 ميفرمايد: كسي كه در وصيتش عدالت را رعايت كند، همانند اين است كه همان اموال را در حيات خود در راه خدا داده باشد، و كسي كه در وصيتش تعدي كند نظر لطف پروردگار در قيامت از او برگرفته خواهد شد.(اصول كافي، كليني;، ج 7، ص 58، دارالكتب الاسلامية.)

4. اگر در پرداخت حقوق الهي كوتاهي شده، يا اماناتي از مردم نزد او است، يا بدهكار به كسي است، يا موقعيت او در جامعه چنان است كه اگر وصيت نكند بر پيكر جامعه يا دين لطمه ميخورد واجب است وصيت كند.

5. وصيت كننده در زمان حيات خود ميتواند وصيت را تغيير دهد.

6. سعي كند در وصيت جبران گذشتهها شود; مثلاً، اگر كساني از بستگان نسبت به او بيمهري داشتند از طريق وصيت، به آنها محبت كند.

اينها امور كلي دربارة وصيت بود. جزئيات وصيت را ميتوانيد از توضيح المسائل مرجع تقليد خود آگاه شويد.(ر.ك: تفسير نمونه، آيت الله مكارم شيرازي و ديگران، ج 1، ص 13ـ621، دارالكتب الاسلامية.)